Eat —— The Conscious shopper

หยิบข้าวใหม่ปลามันมาทำ ‘ข้าวปลาแกะ’

นาทีนี้คงไม่มีใครส่ายหน้าไม่รู้จักข้าวปลาแกะ (ข้าว+ปลาทอดที่แกะเอาก้างออกให้เสร็จสรรพ) เมนูอาหารจานด่วนแต่เปี่ยมคุณค่าโภชนาการนี้ โด่งดังจากการที่ร้านเล็กๆ แห่งหนึ่งอยากอำนวยความสะดวกให้เหล่าพนักงานออฟฟิศหรือคนที่มีเวลาไม่มากได้กินปลาง่าย ซึ่งเมื่อถูกพูดถึงในโซเชียลฯ จากข้าวกับปลาทอดธรรมดาก็กลายเป็นเทรนด์ที่หลายคนต้องทำตามขึ้นมา 

แต่หากย้อนกลับไปสู่คนรุ่นปู่ย่าตาทวด เทรนด์ข้าวปลาแกะที่อร่อยที่สุดและมีมาก่อนกาล อาจเคยถูกขนานนามว่า ‘ข้าวใหม่ปลามัน’ ที่คนโบราณกินกันตามฤดูกาลในช่วงเวลาต้นปีแบบนี้พอดิบพอดี หากใครยังไม่แน่ใจว่ามันคืออะไรกันแน่ ให้เลื่อนลงสู่บรรทัดถัดไป เราสรุปมาให้แล้ว

 

อะไรคือข้าวใหม่ ที่เขาว่าแสนอร่อย?

หลายคนอาจคุ้นหูกับ ‘ข้าวใหม่ปลามัน’ สำนวนที่ใช้เปรียบเปรยถึงระยะแรกของความสัมพันธ์ที่แสนจะเหมาะเจาะลงตัว หรือมักพูดกันว่าช่วงที่อะไรก็ดีไปหมด แต่ยังสงสัยว่าแล้วทำไมต้องยกข้าวกับปลามาเปรียบ ก็เพราะว่าข้าวใหม่ๆ และปลามันๆ นั้นดีมากจริงๆ 

ชวนทำความเข้าใจแบบกระชับ ‘ข้าวใหม่’ ที่ว่านั้นคือข้าวที่เก็บเกี่ยวใหม่แบบยังไม่พ้นปี หากลงรายละเอียดกว่านั้น จำต้องเป็นข้าวที่ปลูกตรงตามฤดูกาล (หรือเรียกว่าข้าวนาปี) คือออกรวงช่วงปลายฝน และพร้อมให้เก็บเกี่ยวช่วงปลายปีถึงต้นปี เมื่อข้าวถูกปลูกตรงตามฤดูกาล รับแสงและน้ำพอดี เลยได้เม็ดข้าวที่สวยใส หุงแล้วหอม เกษตรกรบางคนก็นิยามว่า ‘ข้าวใหม่’ เป็นข้าวที่มีชีวิต คือครบถ้วนทั้งรูป รส กลิ่น สี และคุณค่าทางอาหาร แต่มีอายุสั้นหลังสีแล้วเพียงสองสัปดาห์ เมื่อกลิ่นเริ่มหาย สีจางลง ก็กลายเป็นข้าวเก่าไปได้ง่ายๆ โดยตัวช่วยให้ข้าวเก่าเก็บได้นานขึ้นคือการแพ็คสุญญากาศแบบที่เราเห็นขายกันตามซูเปอร์มาร์เก็ต

แล้วปลามันล่ะ ทำไมถึงอร่อย?

ไม่ว่าพืชผักผลไม้ ข้าว หรือปลาล้วนมีฤดูกาลที่เติบโตได้ตามธรรมชาติ โดย ‘ปลามัน’ ที่ว่านี้คือปลาตัวโตและมีไขมันกำลังอร่อย ฤดูที่เนื้อปลาอร่อยที่สุดอยู่ในช่วงปลายฝนต้นหนาวเช่นกัน เนื่องจากก่อนหน้านั้น ปริมาณน้ำฝนมีมากพอจะชะล้างหน้าดินที่เต็มไปด้วยแร่ธาตุลงสู่น้ำเป็นการกระตุ้นให้ปลาผสมพันธุ์และวางไข่ หลังพ้นช่วงนั้นไป ปลาก็โตเต็มที่พอดี และบังเอิญว่า ‘ข้าวใหม่ๆ ปลามันๆ’ ดันมาอร่อยที่สุดในช่วงเวลาเดียวกัน จึงเหมาะจะกินคู่กันสุดๆ 

ชวนกิน ‘ข้าวกับปลาดี ตามฤดูกาล’ รับปีใหม่

ในวิถีชีวิตที่เร่งรีบ มื้ออาหารที่เร่งด่วน การกินอาหารสำเร็จรูปบ่อยเข้าอาจทำให้เราลืมรสอร่อยตามธรรมชาติแบบข้าวใหม่ปลามันไปแล้ว การกินตามฤดูกาลไม่เพียงแต่ให้รสชาติที่ดีกว่า คนกินมีความปลอดภัยมากกว่า แต่ยังช่วยสนับสนุนเกษตรกรไม่ให้ใช้สารเคมีอันตราย เพราะการเพิ่มผลผลิตอย่างการปลูกนอกฤดูต้องอาศัยตัวช่วยเป็นสารเคมีทั้งหลาย สุดท้ายผู้บริโภคอย่างเราต้องเสี่ยงต่อการได้รับสารเคมีตกค้างจากอาหารมากที่สุด 

ปีใหม่แล้วทั้งที ชวนมาเลือกข้าวใหม่ๆ กับปลาดีๆ ที่ว่ากันว่ากินคู่กันอร่อยที่สุดในช่วงนี้ มาปรุงข้าวปลาแกะกินเองที่บ้าน ถึงจะช้ากว่าเทรนด์ไปสักหน่อย แต่ดีกว่าแน่ๆ เพราะเราเลือกวัตถุดิบได้เองนะ 

[Conscious Tips by ili U]

ข้าวใหม่ปลามัน ที่ฉันเลือกได้ 

วิธีเลือกข้าว: เลือกจาก รูป รส กลิ่น สี ของข้าวใหม่

  1. รูป เลือกข้าวสารที่ดูเต็มเมล็ด เม็ดมีรูปทรงเรียวยาว จมูกข้าวยังคงอยู่
  2. รส รสชาติต้องดี สัมผัสนุ่ม คุณค่าทางสารอาหารอยู่ครบ ลองอ่านฉลากคุณประโยชน์ และคุณค่าทางโภชนาการบนถุงประกอบการตัดสินใจ 
  3. กลิ่น ว่ากันว่าข้าวใหม่ให้กลิ่นหอมมากเป็นพิเศษ แบบแค่เปิดถุงก็หอมฟุ้งไปทั่วบ้าน บ้างว่าเป็นกลิ่นคล้ายใบเตยอ่อนๆ 
  4. สี เลือกข้าวที่ผิวขาวใส ไม่ใช่ขาวขุ่นหรือขาวเหลือง เพราะนั่นแปลว่าข้าวเริ่มจะเก่าแล้ว

วิธีเลือกปลา: ดูปลาให้ดีต้องดูที่ภายนอกให้เป็น

  1. เนื้อ ต้องแน่น ไม่เละ แต่ไม่แข็งทื่อ เมื่อใช้นิ้วกดเบาๆ จะคืนสภาพอย่างรวดเร็ว ส่วนบริเวณท้องต้องตึงแน่น ไม่ปริแตก บริเวณหางและครีบอยู่ในสภาพสมบูรณ์ ไม่หลุดลุ่ย
  2. ตา เลือกที่ใส ไม่ขุ่น และยังอยู่ครบ ไม่หลุดออกไป
  3. เหงือก แง้มดูจะเห็นว่ามีสีแดงสด ไม่เขียวหรือแดงคล้ำ
  4. เกล็ด เรียบเรียงตัวสวย เกล็ดติดแน่นมันเงา ไม่หลุดออกจากลำตัว
  5. กลิ่น กลิ่นดีต้องเป็นกลิ่นปลา คือคาวแบบธรรมชาติ อาจเป็นกลิ่นของน้ำหรือทะเล ไม่ใช่กลิ่นเหม็นฉุนหรือกลิ่นเคมี 

Contributor

อดีตกองบรรณาธิการสำนักพิมพ์ ปัจจุบันรับจ้างเขียนเป็นการเลี้ยงชีพ

graphic designer

Freelance Graphic Designer ชอบการทำเลย์เอาต์หนังสือและงานกระดาษ รักการเก็บสะสมพืช และมีแมวในการดูแลหนึ่งหน่วย

Read More:

Eat มนุษยสัมพันธ์

มนุษย์สัมพันธ์ 01 : คุยกับ 3 คนไกลบ้าน เปิดกล่องเสบียงอาหารจากครอบครัว

ชวนคนไกลบ้านทั้งหลายมาเปิดเสบียง โชว์กล่องอาหาร พร้อมเล่าเรื่องราวความเป็นห่วงเป็นใยของแต่ละครอบครัวให้เราฟัง

Eat บันทึกประจำวัน

Urban Foraging BKK บันทึกเด็ดดอกไม้กินจริงๆ ไม่ได้เล่นขายของ

ความสนิทสนมกับต้นไม้ในซอยบ้านนี่แหละ ที่จะทำให้เรากลมเกลียวกับโลกใบนี้มากขึ้น

Eat มนุษยสัมพันธ์

#สายซับเจ๊ ชวนซัพพอร์ตอาหารร้านเจ๊ๆ แห่งสามย่าน

ยังจัดทริป ‘เมื่อวานเจ๊ทานอะไร’ ไม่ได้ แต่อุดหนุนเจ๊ทางเดลิเวอรี่ก่อนได้